Amacı
Sağlıkta Kalite Sisteminin amacı; Türkiye’de sağlık hizmetinin etkin, etkili, verimli, zamanında ve hakkaniyet çerçevesinde sunulmasını sağlarken; hasta ve çalışan güvenliği ile hasta ve çalışan memnuniyetini en üst seviyeye çıkarmaktır.
Sistemin Kapsamı
Sistem, ülkemizdeki 1., 2. ve 3. basamak kamu ve özel tüm sağlık kurum ve kuruluşlarını kapsamaktadır.
Sistemin Yasal Dayanağı
Sağlıkta Dönüşüm Programında yer alan 8 ana bileşeninden 6.sı olan “Nitelikli ve Etkili Sağlık Hizmetleri için Kalite ve Akreditasyon” bileşeni kapsamında Bakanlığımızın öncelikli hedefleri arasında yer almaktadır.
1 No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 355. Maddesinin h bendinde “Sağlık hizmetlerinde kalite ve akreditasyon kuralları belirlemek ve uygulanmasını sağlamak” görevi gereğince sistem kapsamındaki çalışmalar Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Sağlıkta Kalite, Akreditasyon ve Çalışan Hakları Dairesi Başkanlığımızca yürütülmektedir.
Türkiye Sağlıkta Kalite Sistemi’ne ilişkin çalışmalar 27.06.2015 tarih ve 29399 sayılı “Sağlıkta Kalitenin Geliştirilmesi ve Değerlendirilmesine Dair Yönetmelik” kapsamında gerçekleştirilmektedir.
Sistemin Yapı Taşları
Türkiye Sağlıkta Kalite Sistemi’nin üç yapı taşı bulunmaktadır:
- Kurumsal Yapı
- Sağlıkta Hizmet Kalitesi
- Klinik Kalite
Kurumsal Yapı:
Sağlıkta Kalite Sisteminin kurumsal yapısı, Bakanlık merkez teşkilatından sağlık kurum ya da kuruluşlarında görevli tüm çalışanlara kadar hizmetin tüm paydaşlarını kapsayacak şekilde kurgulanmıştır.
Sağlık Hizmet Kalitesi:
- Sağlıkta Kalite Standartları
SKS setleri, sağlık hizmeti sunumunun, belirlenen ilke ve standartlar esas alınarak ölçülmesi, değerlendirilmesi ve iyileştirilmesi amacı ile hazırlanmaktadır. Sağlıkta kalite çalışmaları kapsamında ilk kez hastaneler için geliştirilen standartların sahada bıraktığı etki, farkındalık ve iyileşme sürecinin öne çıkmasının ardından farklı sağlık kuruluşlarına yönelik SKS setleri (SKS Diyaliz-ADSH-Evde Sağlık-112 Setleri) de hazırlanarak ilgili sağlık hizmeti sunucularının kullanımına sunulmuştur. Standartlar, uluslararası standart geliştirme algoritmaları doğrultusunda, güncel bilimsel kaynaklar, Bakanlık politikaları ve öncelikleri esas alınarak hazırlanmaktadır.
- Sağlıkta Kalite Göstergeleri
Sağlıkta Kalite Sistemi kapsamında hizmet sürecinin ve çıktılarının ölçülmesi ve değerlendirilmesi için kullanılan bir diğer unsur sağlıkta kalite göstergeleridir. Sağlıkta kalite göstergeleri bu sistem içinde iki başlıkta ele alınmaktadır: SKS göstergeleri ve klinik kalite göstergeleri.
SKS göstergeleri, Bakanlığımızca belirlenen ve sağlık kuruluşlarında izlenmesi gereken, yapı, süreç ve sonuç odaklı ölçüm araçlarıdır. Söz konusu göstergeler, Sağlıkta Kalite Standartları Gösterge Yönetimi boyutunda yer alan Kalite Göstergeleri bölümünde tanımlanmaktadır. SKS gösterge sonuçları sağlık kuruluşları tarafından Kurumsal Kalite Sistemi bünyesinde oluşturulan Türkiye Sağlıkta Kalite Göstergeleri Sistemine (TÜR-GÖS) girilmektedir.
- Sağlıkta Kalite Değerlendirmeleri
Sağlık Bakanlığınca kalite çalışmalarına öncelikle kalite kriterleri hazırlanarak başlanmış ve bu kriterler ile hastanelerde öz değerlendirmeler yapılmıştır. Sonrasında değerlendirmeler il sağlık müdürlüğü bünyesinde yer alan performans ve kalite koordinatörlüklerince yapılmaya başlanmıştır. 2007 ve 2010 yılları arasında iller arası iyi uygulamaların ve deneyimlerin paylaşılması amacıyla “Çapraz Değerlendirme” adı altında değerlendirme süreci devam etmiştir. 2010 yılı sonunda Türkiye genelindeki tüm sağlık kurum ve kuruluşlarında "Merkezi Değerlendirmeler" gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Süreç içinde değerlendirici kapasitesi nicelik ve nitelik olarak gelişmeye devam etmiştir. Nihayetinde tüm sağlık kuruluşlarında hasta ve çalışan güvenliğinin temin edilmesi amacıyla gerçekleştirilen sağlıkta kalite değerlendirmeleri 2017 yılından beri, Bakanlıkça eğitilen sertifikalı SKS değerlendiricileri marifeti ile ülke genelinde kamu ve özel tüm sağlık kuruluşlarında yürütülmektedir.
Klinik Kalite:
Bakanlığımız tarafından oluşturulan klinik kalite programı ile tıbbi süreçler ve klinik çıktıların izlenmesi ve iyileştirilmesi amaçlanmaktadır. Söz konusu çalışmalar kapsamında ülkemiz için öncelikli sağlık olgularına yönelik standart ve göstergeler belirlenmektedir. Belirlenen sağlık olgularına yönelik ölçme ve değerlendirme rehberleri geliştirilmektedir.
Klinik kalite göstergelerinin ölçülmesine yönelik Klinik Kalite Ölçme ve Değerlendirme Sistemi geliştirilmiştir. Sistemden elde edilen veriler doğrultusunda kurumsal, bölgesel ve ulusal düzeyde klinik süreçler ve sonuçlara yönelik analizler yapmak mümkün olacaktır.